TİCARİ İŞLETME REHNİ
6570 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu m. 17/1 hükmü gereğince 01.01.2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 21/7/1971 tarihli ve 1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce ticari işletme veya esnaf işletmeleri üzerinde tesis edilen rehin haklarına ilişkin ilgili mevzuat hükümleri uygulanmaya devam eder.
6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununa ulaşmak için tıklayın
MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE 01.01.2017 TARİHİNDEN İTİBAREN TİCARİ İŞLETME REHNİ TESCİL TALEPLERİ ALINMAYACAKTIR. REHİN SİCİLİNİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞİ, TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLECEKTİR. BU NEDENLE YENİ TİCARİ İŞLETME REHİNLERİ İLE İLGİLİ TESCİL TALEPLERİ İÇİN NOTERLERE MÜRACAAT EDİLMESİ GEREKMEKTEDİR (AYRINTILI BİLGİ İÇİN GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞININ WEB SAYFASINI TIKLAYINIZ)
01.01.2017 TARİHİNDEN ÖNCE MÜDÜRLÜĞÜMÜZE TESCİL EDİLMİŞ OLAN TİCARİ İŞLETME REHİNLERİNİN DEĞİŞİKLİK VE SİLME İŞLEMLERİ MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE GERÇEKLEŞTİRİLECEKTİR.
Ticari İşletme Rehni, ticari işletmeye ait menkullerin Ticaret Sicili'ne yapılan tescil ile alacaklıya teslim edilmeksizin rehnedilebilmesidir. Böylece borçlanan işletme sahibi menkul mallarını teslim etmeksizin rehin ederek ticari faaliyetine devam etmek olanağına kavuşmuş olur. Ticari işletme üzerinde rehin tesisi 1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu'nun da düzenlenmiş (28.7.1971/13909 RG.); ayrıca bu konuda Ticari İşletme Rehni Hakkında Tüzük (21.8.1971/14283 RG.) Ve Ticari İşletme Rehni Tüzüğü'nün uygulanması Hakkında Yönetmelik (4.10.1971/14326 RG.) yayımlanmıştır.
Ticari işletme rehninin tescil edilebilmesi için üzerinde ticari işletme rehni tesis edilen işletmenin ticaret siciline kayıtlı olması zorunludur. (TİRK.1)
TİCARİ İŞLETME REHNİNİN KAPSAMI
Ticari İşletme Rehninin Tarafları
- Rehin veren (Rehin Borçlusu)
Rehin borçlusu ticari işletmesini kredi karşılığı rehin veren gerçek veya tüzel kişi tacir olabilir. (TİRK.2)
- Rehinli alacaklı
Rehin alacaklısı tüzel kişiliğe sahip sermaye şirketi niteliğindeki kredi kuruluşları, kooperatifler ile kredili satış yapan gerçek kişi ve tüzel kişilerdir. Ancak kredili satış yapanlar sadece makina,araç, alet, motorlu nakil araçları satmaları koşuluyla rehin alacaklısı olabilirler. Bu sayılan unsurların dışındaki mal,eşya,hammadde,malzeme vb. satışını yapanlar rehin alacaklısı olamaz. (TİRK.2-3)
**Ticari işletme rehninin kapsamı ticaret unvanı ve işletme adı,menkul işletme tesisatı,sınai haklardan oluşmaktadır.
**Taraflar istedikleri takdirde ticaret unvanı, işletme adı ve menkul işletme tesisatı dışında kalan unsurlardan bir veya birkaçını rehin dışında bırakabilirler. Diğer bir anlatımla ihtira beratları,markalar,modeller,resimler ve lisanslar gibi sınai haklardan bir veya birkaçını rehin dışında bırakabilirler. (TİRK.3)
** Tescil harç ve masraflarının hangi tarafa ait olacağı rehin sözleşmesinde belirtilir.
** Sözleşmede, rehne dair unsurların tam listesi de ayırdedilmelerini mümkün kılacak özellikleri ile birlikte yer alır.
** Ticari işletmeye dahil unsurlardan bir kısmı üzerinde rehinin tasarruf hakkı bulunmaması halinde, Türk Medeni Kanunu m. 853 vd. hükümleri uygulanır.
Ticaret Ünvanı ve İşletme Adı
İşletmenin ticaret unvanının ve varsa işletme adının ticari işletme rehin sözleşmesine ekli unsurlar listesinde yer alması zorunludur, yer almadığı takdirde rehin sözleşmesinin hükümsüzlüğüne yol açar.
Rehin sözleşmesine bağlı unsurlar listesindeki bu tür eksikliklerin sözleşmenin noter tarafından düzenlendiği tarihten itibaren 10 günlük süre içerisinde, yine noter tarafından giderilmediği takdirde rehin sözleşmesi hükümsüz olur. (TİRK.3-5)
Menkul İşletme Tesisatı
Rehin tescili anında var olan ve işletmenin faaliyetine tahsis edilmiş olan makine, araç, alet ve motorlu nakil vasıtaları işletmenin menkul işletme tesisatıdır.
Menkul işletme tesisatının tümünün rehin sözleşmesinde gösterilmesi zorunludur. Bu menkul işletme tesisatı kavramına ticari işletmenin şubelerindeki tesisatı ile şube niteliğinde olmayan birimlerdeki tesisat da girmektedir.
Menkul işletme tesisatı,sözleşme eki rehne dahil unsurlar listesinde yer almadığı takdirde rehin sözleşmesi geçersiz olur.
Rehin sözleşmesine bağlı unsurlar listesindeki bu tür eksiklikler sözleşmenin düzenlendiği tarihten itibaren 10 günlük süre içerisinde yine noter tarafından giderilmediği takdirde rehin sözleşmesi hükümsüz olur.(TİRK.4, TİRHT.3)
Sınai Haklar
İhtira beratları,markalar,modeller,resimler,lisanslar gibi sınai haklar ticari işletme rehnine dahildir; ancak bunların rehin sözleşmesine bağlı unsurlar listesinde gösterilmemesi rehnin hükümsüzlüğü sonucunu doğurmaz. Böyle bir durumda sınai haklar rehne dahil edilmemiş sayılır. (TİRK.3)
REHİN SÖZLEŞMESİNDE BULUNMASI GEREKEN ASGARİ UNSURLAR
* Tarafların Ticaret Unvanı, İşletme Adı
* Tarafların Açık Adresi ve İkametgahı,
* Alacağın Türk Lirası Olarak Miktarı,
* Alacağın Miktarı Muayyen Değilse Ticari İşletmenin Ne Miktar İçin Teminat Teşkil Edeceği,
* Alacak Faizli İse Faiz Nisbeti.
* Menkul İşletme Tesisatı
* Ayırdedilmelerini Mümkün Kılacak Özellikleri İle Birlikte Rehne Dair Unsurların Tam Listesi
* Tescil Harç ve Masraflarının Hangi Tarafa Ait Olacağı
REHİN SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ
** Rehin sözleşmesinin ticari işletmenin kayıtlı olduğu ticaret sicili çevresindeki bir noter tarafından düzenlenmesi zorunludur. Sadece imzaları noterce onaylanan rehin sözleşmesi geçersizdir. Ticari işletmenin sicil çevresi dışındaki bir noter tarafından düzenlenen rehin sözleşmesi de geçersizdir.
** Rehin sözleşmesinde rehin kapsamına giren unsurların tam listesi ayırt edilebilecek şekilde (Markası,seri numarası,plaka numarası,rengi vb.) yazılması zorunludur.
TİCARİ İŞLETME REHNİNİN TESCİLİ
Ticari işletme rehni tescil talebinin rehin sözleşmesinin noter tarafından düzenlendiği tarihten itibaren 10 gün içerisinde, usulüne uygun olarak doldurulup yetkililerce imzalanmış sicil memurluğundan temin edilen 2 nüsha beyanname yle yapılması zorunludur.
Gerekli Belgeler
*** Rehin ilgililerinden biri tarafından hazırlanan yazılı tescil talebi
*** Noterce düzenlenen ticari işletme rehni sözleşmesi
*** 2 nüsha beyanname hazırlayınız
*** Rehin veren işletmenin/ şirketin (Rehin Borçlusu) ticari işletme rehni verilmesini onaylayan genel kurul, yönetim kurulu veya mahkeme kararından birinin tescil esnasında sicil müdürlüğümüze sunulması gerekmektedir.
*** Noterce düzenlenen ticari işletme rehni sözleşmesinin düzenlenme tarihinden itibaren en geç 10 gün içinde ilgililerden birisi tarafından hazırlanan tescile ilişkin evraklar ticari işletmenin kayıtlı bulunduğu Ticaret Sicili Müdürlüğüne teslim edilmelidir.
Bu süre içerisinde tescil edilmeyen rehin sözleşmesi geçersiz sayılır. (TİRK.5, TİRTUHY.8) Rehin hakkı tescille doğmaktadır.
Aynı ticari işletme üzerinde birden fazla rehin tesis edilebilir. Alacaklıların hakları rehnin tescili sırasına göre tayin edilir.
REHİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLERİN TESCİLİ
* Tescil edilen rehinle ilgili ticaret sicili kaydı üzerinde, maddi hata dışında herhangi bir değişiklik yapılabilmesi için, alacaklının yazılı muvafakatı şarttır. İşletme rehnine dahil münferit unsurların alacaklıların muvafakatıyla başkalarıyla değiştirilmesi hallerinde meydana gelen değişiklikler, önceden düzenlenmiş olan rehin sözleşmesine ekli listeye noter marifetiyle işlettirildikten sonra ticaret siciline işlenir.
* İşletmeye dahil edilen yeni unsurların rehnin kapsamına girmesi için bu unsurların listeye alınması ve ayrıca Ticaret Siciline tescili gerekir.
Ticari İşletmenin Nakli:
Üzerinde ticari işletme rehni tesis edilen işletmenin başka bir yere nakledilebilmesi için alacaklının muvaffakatının alınması zorunludur. Böyle bir durumda işletme sahibi adres değişikliği için sicil memurluğuna başvururken alacaklının noter onaylı muvaffakatını da ibraz etmek zorundadır.(TİRK.10)
REHNİN SİCİLDEN SİLİNMESİ
• Rehinli alacaklının ( imzaları noter tarafından onaylı ) yazılı olarak muvafakat etmesi halinde,
• Kesinleşmiş bir mahkeme kararı ile rehnin ortadan kalktığının veya var olmadığının tespit edilmesi halinde,
• Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takibin yapılmış ve tamamlanmış olması (Alacağın son bulması halinde) halinde ticari işletme sahibi tarafından dilekçeyle istenebilir.
*Ticari işletmenin kaydının Ticaret veya Esnaf ve Sanatkar Sicilinden silinmesini ticaret sicili müdürü tarafından derhal alacaklıya bildirilir. Ticari işletmenin kaydının Ticaret Sicilinden silinmesi halinde alacağın tamamının vadesi gelmiş olur. Silinmenin alacaklıya tebliğinden itibaren iki ay içinde tescil edilmiş bulunan işletme rehninin paraya çevrilmesi yolu ile takibi yapılmadığı takdirde rehin hakkı düşer.
MASRAFLAR
Harçlar Kanunu m. 123/3 hükmü gereğince Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Bu kooperatifler ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından bankalardan kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler dahil) bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilere, bunların teminatlarına ve geri ödenmelerine ilişkin işlemlerden harç alınmaktadır.
Ticari İşletme Rehni Tescili Tescil Edilmiş Ticari İşletme Rehnindeki Değişiklik İşlemleri
Tescil Edilmiş Ticari İşletme Rehni Kaydının Silinmesi
Tescil Belgesi Ücreti
